Kaplıcalar çevresinde yapılan hafriyatlar sırasında ortaya çıkan mozaikler, yazılı taşlar sütun başlıkları, madeni paralar gibi tarihi eserler Gönen’in, yerleşim yeri olarak kullanılmasının Milattan Önce’sine dayandığını göstermektedir. M.S. 2. yüzyıl ait bulunan kitabelerde şehrin adı ‘Sıcak Su Şehri, Thermi’, hamamlarda ‘Granikaion Hamamları’ olarak geçmektedir. Bu kitabelerde, sıcak suyun şehir için önemli olduğu ve şifa dağıtan suyun insanlara sunulması için yardım yapan yönetici ve kişilerin isimleri belirtilmektedir. Antik çağlardaki isimleri Asepsus ve Artemea olan ilçe; tarih boyunca çeşitli medeniyetlere de ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle Gönen, oldukça zengin bir kültürel ve tarihi mirasa sahiptir. M.Ö. 14. yüzyılda bir köy olarak kurulduğu tahmin edilen ilçede; Osmanlı dönemine kadar, Truvalılar, İyonlar, Lidyalılar, Persler, Helenler, Bergama krallıkları ile Roma ve Bizans devletlerine ait halkların yaşamlarını sürdürdükleri tahmin edilmektedir. Uzun süre Bizans yönetiminde kalan bölge, 13. yüzyılda Anadolu Selçuklularının eline geçmiş, bu Devletin dağılmasından sonra Karesi Beyliği yönetiminde kalmış ve nihayet 1334 yılında Osmanlı idaresine katılmıştır. İlçe; Osmanlı hâkimiyetine girmesinden sonra, Bolu yöresinden gelen Akçaali, Rüstem ve Malkoç beylerine ait aşiretlerin yerleşimiyle, eski Artemea şehrinin kalıntıları üzerinde, 14 yüzyıl başlarında oluşmaya başlamıştır. 1859(H. 1275) yılında Kırım ve Kafkasya’dan, 1877-1878 (H. 1293) yılında Rumeli ve Balkanlar ile Kafkaslardan gelen göçmenlerle nüfus artmış ve yeni mahalleler kurulmuştur (Plevne, Tırnova, Reşadiye). Göçle gelenlerin bir kısmı ilçe merkezine yerleşirken büyük bir bölümü köylere yerleşmiştir. 1382 yılına kadar Erdek Kazasına bağlı iken, 1398 yılında da müstakil kaza haline gelmiştir. 1881 de ilçe olan, 1885 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. Gönen; 1920’de Yunan işgaline uğramış, 6 Eylül 1922’de düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Nüfusu; 1905 yılında Osmanlılar döneminde tutulmaya başlanan nüfus kayıtlarına göre bu tarihteki nüfusu 8.978 dir. Bu nüfusun; % 8’i Rum, % 0.49’u Ermeni, % 91.51’i de Türk – Müslüman nüfus olarak kayıtlara geçmiştir. En son Genel Nüfus Sayımına göre Belde ve Köyler dahil 71.804’dür. Nüfus yoğunluğu km başına 85 kişidir. Merkez nüfus 1990’da 26.000, 2000’de 36.000. İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 71804’dir. Bunun 36263’si ilçe merkezinde, 35541’i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır. Adrese dayalı son nüfus sayımında ise ilçe merkezinin nüfusu 42000 olmuştur.

İklim ve Bitki Örtüsü: Gönen ve çevresi Akdeniz ile Karadeniz iklimlerinin etkisi altındadır. Kuzeyde doğal engel olmadığı için Marmara denizinin etkisi görülür. Geçiş iklim özelliklerinin hakim olduğu sahada yazlar sıcak, kışları yağışlıdır. Çevredik yüksek sahalarda iklim biraz daha karasal etkiler taşır. Gönen’de yıllık sıcaklık ortalaması 13.9 °C dir. Kaydededilen en yüksek sıcaklık 42.7 °C olup 22 Ağustos 1977 tarihinde görülmüştür. En düşük sıcaklık ise -15.1 °C ile 21 Şubat 1985 tarihinde kaydedilmiştir. Yağış ortalaması 657 milimetredir. Bitki örtüsü iklim şartlarına göre gelişmiş olup, Batı ve güneyde ormanlık alanlar geniş yer kaplar. Orman altıda ve tahrip edilen sahalarda ise çalı ve maki toplulukları görülür. Ormanı oluşturan ağaç türleri arasında meşe, gürgen, kayın yer alır. Diğer ağaç türleri ise Akçaağaç, kızılağaç, ıhlamur, kestane ve kızılçamdır. En çok görülen çalı ve maki elemanları ise; akçakesme, melengiç, kermez meşesi, katran ardıcı, tespih çalısıdır.

Ekonomi; Geçmişte ekonomisi yalnızca tarım ve kaplıca turizmine dayanan Gönen giderek bir sanayi kentine dönüşmektedir. Sanayileşmenin lokomotifi deri ve gıda sektörleridir. Verimli topraklara sahip Gönen Ovasında tarım çağdaş tekniklerle yapılmakta, hemen her türlü sebze, hububat, bakliyat, endüstri ve yem bitkileri ile meyva yetiştirilmektedir. Gönen sahip olduğu şifalı sularıyla çok eskiden beri bilinen bir beldedir. Yurt içinden yılda çom başıra insan başta romatizma ve kireçlenme rahatsızlıkları olmak üzere hastalıklarına şifa bulmak için Gönen’e gelmektedir. İlçe turizmi kaplıcalara dayalıdır. Son yıllarda ‘’OYA PAZARI’’ na alışveriş için gelenler de turizme hareketlilik getirmektedir. Ekşidere köyündeki “DAĞ ILICASI” da, özellikle yaz aylarında büyük ilgi görmektedir. Alacaoluk Kalesi, Babayaka Kalesi ve Güvercinli Köprü Gönen’in çevresindeki başlıca tarihi kalıntılardır. Dünyaca pirinç ile de ayrıca adından sıkça söz ettiren ilçemiz bölgesinde önemli bir ekonomik güce sahiptir.

Beldeler ve Köyler:

Beldeler: Sarıköy

Köyler: Akçapınar | Alacaoluk | Alaettinköy | Alaşar | Armutlu | Asmalıdere | Atıcıoba | Ayvalıdere | Babayaka | Bakırlı | Balcı | Balcıdede | Bayramiç | Beyoluk | Bostancı | Buğdaylı | Büyüksoğuklar | Cambaz | Çakmak | Çalıca | Çalıoba | Çatak | Çığmış | Çınarlı | Çınarpınar | Çifteçeşmeler | Çiftlikalanı | Çobanhamidiye | Dereköy | Dişbudak | Dumanalanı | Ekşidere | Fındıklı | Gaybular | Gebeçınar | Gelgeç | Geyikli | Gökçesu | Gündoğan | Güneşli | Hacımenteş | Hacıvelioba | Hafızhüseyinbey | Hasanbey | Havutça | Hodul | Ilıcak | Ilıcaoba | İncirli | Kalburcu | Kalfaköy | Kaplanobası | Karaağaçalan | Karalarçiftliği | Karasukabaklar | Kavakalanı | Kavakoba | Keçeler | Kınalar | Killik | Kocapınar | Koçbayırı | Korudeğirmen | Körpeağaç | Köteyli | Kumköy | Küçüksoğuklar | Küpçıktı | Muratlar | Ortaoba | Osmanpazar | Ömerler | Paşaçiftliği | Pehlivanhoca | Saraçlar | Sebepli | Söğütköy | Suçıktı | Şaroluk | Tahtalı | Taştepe | Turplu | Tuzakçı | Tütüncü | Ulukır | Üçpınar | Üzümlü | Yeniakçapınar | Yürükkeçidere

www.balikesirgonen.bel.tr

GÖNEN ÖNEMLİ TELEFONLAR